7 pomysłów na oryginalny kolor balustrady balkonowej – inspiracje

Kupowanie farb staje się coraz bardziej świadome – klienci częściej zwracają uwagę już nie tylko na ich kolor, ale również na właściwości, np. odporność na ścieranie czy blaknięcie. Kolejnym punktem, który warto sprawdzić, kupując farby, jest zawartość LZO w produkcie. Dowiedz się, jak to zrobić!

LZO – co to jest?

Definicja LZO wymaga najpierw rozwinięcia skrótu. Lotne związki organiczne to substancje, które łatwo przechodzą w stan pary i gazu, ich temperatura wrzenia oscyluje w granicach 50-250°C, a ich rozpuszczalność w wodzie jest niska. Jak już zostało wcześniej wspomniane, LZO występują w farbach, a najwięcej można ich znaleźć w preparatach na bazie rozpuszczalników.

Ważne!

Lotne związki organiczne znajdują się nie tylko w farbach, choć to właśnie z nimi są najczęściej kojarzone. Spotkać można je także w takich produktach, jak m.in. tusze do drukarek, środki w aerozolu na owady, odświeżacze powietrza, kleje, tynki czy preparaty czyszczące stosowane w mieszkaniach.

Lotne związki organiczne stanowią jednak także efekt uboczny wielu procesów przemysłowych – emisja LZO na szeroką skalę prowadzi do zanieczyszczenia środowiska, co doprowadziło do konieczności uregulowania zawartości w produktach LZO ustawą, by zminimalizować ich szkodliwy wpływ na naturę.

Farby z LZO a bezpieczeństwo

Bezpośrednie narażenie na długotrwały kontakt z lotnymi związkami organicznymi ma szkodliwy wpływ dla zdrowia. Dlatego też normy LZO w farbach zostały przedstawione bardzo skrupulatnie, szczególnie jeśli chodzi o preparaty do ścian używane wewnątrz budynków. Z jakimi dolegliwościami może się spotkać osoba narażona na wdychanie LZO z farb do ścian? Mogą to być:

• katar,
  
• podrażnienie oczu,
  
• wysypki i inne uczulenia skórne,
  
• obrzęk krtani,
  
• ból głowy,
  
• nudności,
  
• nasilenie objawów astmy.

Oczywiście te objawy mogą występować, jeśli nie zostały zachowane zasady doboru farb do wnętrz. W pomieszczeniach należy bowiem unikać preparatów rozpuszczalnikowych, a zastąpić je wodorozcieńczalnymi. Warto też sprawdzać zawartość LZO w farbach i porównać ją z zapisami w ustawie, by mieć pewność, że kupione preparaty nie będą szkodzić domownikom.

Jeszcze większą uwagę należy poświęcić doborowi farb, jeśli wśród członków rodziny są astmatycy i alergicy. Dla nich najlepszym rozwiązaniem jest sięganie po ekologiczne preparaty, w których została przeprowadzona redukcja LZO – ilość lotnych związków organicznych jest w nich o wiele mniejsza, niż wskazują na to normy.

Redukcja LZO jest również istotna w przypadku farb stosowanych na zewnątrz, zwłaszcza przy malowaniu dużych powierzchni, kiedy malarz przez długi okres czasu jest narażony na wdychanie szkodliwych oparów.

LZO w farbach – normy

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ustawowa zawartość LZO w farbach znacząco różni się w przypadku preparatów wodnych i rozpuszczalnikowych, a także do użytku zewnętrznego i wewnętrznego. Wybierając matową farbę do malowania ścian i sufitów w mieszkaniu należy szukać preparatów, w których zawartość LZO w produkcie nie przekracza 30 g/l. Oczywiście na rynku bez trudu znajdziesz takie, w których wartość ta jest o wiele niższa.

Z kolei szukając farb specjalistycznych, możesz natknąć się na zdecydowanie wyższą zawartość LZO – np. dopuszczalna ilość tych substancji w farbach na dach RAFIL Radach Farba Na Dach to 500 g/l. Różnica wynika przede wszystkim z tego, że z warstwą preparatu do malowania dachów nie będziesz mieć styczności, a tym bardziej z pochodzącymi z niej lotnymi związkami organicznymi. Poza tym farby stosowane na zewnątrz muszą cechować się wysoką odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, zarysowania i uderzenia.

Pamiętaj, by wybierając preparaty wykończeniowe, zawsze sięgać po te o najniższym bilansie LZO – dzięki temu zadbasz o zdrowie i otaczające Cię środowisko.

Masz betonowy chodnik wokół posesji i nie wiesz, jak go odnowić? Niezbędna będzie odpowiednia farba do betonu. Pomoże Ci odświeżyć beton, zabezpieczyć go przed dalszym zniszczeniem, a nawet nadać mu nowy kolor. Jakie farby do betonu na zewnątrz warto wybrać? Podpowiadamy.

Chodnik betonowy to popularne rozwiązanie, często spotykane w wielu ogrodach i przestrzeniach przydomowych. Podłoże tego typu jest uniwersalne, niedrogie, łatwe w układaniu, a także wytrzymałe.

Niestety, beton, pomimo wysokiej odporności, nie jest całkowicie odporny na upływ czasu, intensywne użytkowanie i działanie czynników atmosferycznych. Z biegiem lat może tracić estetyczny wygląd, pokrywać się mchem, kruszyć. W takiej sytuacji należy działać! Jak odnowić stary betonowy chodnik? Nasz ekspert radzi!

Jak przygotować chodnik betonowy do renowacji?

Odpowiednie przygotowanie płyt betonowych to krok, którego nie możesz pominąć – jest bardzo ważny! Malowanie nieoczyszczonego, popękanego betonu to daremny trud. Warstwa farby nie będzie mogła dokładnie pokryć powierzchni chodnika, przez co końcowy efekt będzie nieestetyczny i niezbyt wytrzymały. Jak zatem przygotować chodnik betonowy do dalszych prac? Postępuj zgodnie z tymi wskazówkami:

• Dokładnie oczyść chodnik. Usuń zabrudzenia, piach, liście, kamienie oraz inne elementy, które mogą się na nim znajdować.
• Przy pomocy szczotki pozbądź się również wszelkich fragmentów betonu, które zostały ukruszone lub ułamane i nie przylegają do podłoża.
• Jeżeli w przeszłości malowałeś już chodnik, sięgnij po drucianą szczotkę lub szlifierkę i pozbądź się wszystkich luźnych, łuszczących się fragmentów starej farby.
• Oczyszczoną powierzchnię odtłuść przy pomocy specjalistycznego preparatu, na przykład benzyny ekstrakcyjnej.
• Jeżeli zauważysz ubytki w swoim chodniku betonowym, teraz powinieneś je uzupełnić.
• Przeszlifuj powierzchnię płyt chodnikowych – tak, aby była jak najbardziej gładka. Możesz zrobić to przy użyciu papieru ściernego lub szlifierki.
• Usuń pył, który powstał podczas szlifowania.

Gotowe! Na tak przygotowany chodnik możesz nakładać warstwę gruntującą oraz emalię.

Jak zagruntować chodnik betonowy?

Aby zapewnić farbie doskonałą przyczepność, zagruntuj powierzchnię płyt betonowych. Możesz zrobić to, nakładając na chodnik warstwę RAFIL Na Beton Zestaw Emalia Epoksydowa Lub RAFIL Na Beton Zestaw Lakier Poliuretanowy, rozcieńczonych odpowiednim rodzajem preparatu:

• Jeżeli korzystasz z emalii epoksydowej, dodaj do niej około 20% Rozcieńczalnika RAFIL Do Wyrobów Epoksydowych. Nałóż warstwę gruntującą na beton i odczekaj 4 godziny. Po upłynięciu tego czasu pomaluj chodnik pierwszą warstwą farby.
• Jeżeli wybrałeś lakier poliuretanowy, dodaj do niego około 15% Rozcieńczalnika RAFIL Do Wyrobów Poliuretanowych. Chodnik betonowy zagruntuj na 24 godziny przed nałożeniem pierwszej warstwy lakieru.

Jak i czym pomalować chodnik betonowy?

Chodnik betonowy możesz odnowić przy użyciu jednego z niezawodnych produktów marki RAFIL. Oto nasze propozycje farb do betonu.

Farba epoksydowa do betonu to rozwiązanie, które nada Twojemu chodnikowi estetyczną, trwałą, odporną na ścieranie, wodę i detergenty powierzchnię. Dzięki bogatej palecie kolorów możesz wybrać odcień, który najlepiej będzie pasował do Twojej posadzki.

RAFIL Na Beton Zestaw Emalia Epoksydowa

Farba epoksydowa do betonu to rozwiązanie, które nada Twojemu chodnikowi estetyczną, trwałą, odporną na ścieranie, wodę i detergenty powierzchnię. Dzięki bogatej palecie kolorów możesz wybrać odcień, który najlepiej będzie pasował do Twojej posadzki.

Farbę do betonu możesz nakładać ręcznie (przy pomocy pędzla lub wałka) lub przy użyciu natrysku (hydrodynamicznego bądź pneumatycznego), po uprzednim wymieszaniu emalii z utwardzaczem i odczekaniu około 30 minut. Drugą warstwę możesz nałożyć na beton po co najmniej 24 godzinach od pierwszej.

Dlaczego warto wybrać farbę epoksydową do pomalowania, odnowienia i zabezpieczenia betonowego chodnika? Tworzy ona antypoślizgową, trwałą i elastyczną powłokę. Po pomalowaniu powierzchnia chodnika stanie się odporna na ścieranie i uderzenia, a także na wodę, środki myjąco-odkażające oraz substancje chemiczne.

Oznacza to, że Twój chodnik będzie jak nowy nawet wtedy, gdy potraktujesz go intensywnie wodą czy środkami do intensywnego mycia i dezynfekcji. Co więcej, zyska powłokę odporną na zarysowania, uszczerbki i inne uszkodzenia mechaniczne, a także antypoślizgową, co ma wielkie znaczenie podczas chłodnych dni zimowych i jesiennych.

Trzeba pamiętać, że farba epoksydowa, pomimo wielu swoich zalet, nie jest tak odporna na warunki atmosferyczne jak inne produkty. Aby używać jej na zewnątrz i aby zapewniała podwyższoną ochronę przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi, trzeba ją stosować w zestawie z produktem RAFIL Na Beton Lakier Poliuretanowy.

RAFIL Na Beton Zestaw Lakier Poliuretanowy

RAFIL Na Beton Dwuskładnikowy Lakier Poliuretanowy to bezbarwny produkt, który możesz stosować samodzielnie (jeżeli nie zależy Ci na zmianie koloru posadzki) lub jako dodatkową warstwę ochronną dla powierzchni pomalowanej emalią epoksydową. Stosując te dwa produkty jednocześnie, możesz mieć pewność, że Twój chodnik będzie doskonale chroniony przed czynnikami atmosferycznymi.

Lakier poliuretanowy tworzy trwałą i elastyczną powłokę. Chodnik zabezpieczony przy jego pomocy będzie odporny na wodę i substancje chemiczne takie jak aceton, olej silnikowy, woda dejonizowana, wodorotlenek sodu, czyli składnik substancji myjących. Co więcej, powłoka stanie się również odporna na promienie UV, opady, mróz i zmienne warunki atmosferyczne, a także na uderzenia mechaniczne, ścieranie, zarysowania.

Lakier należy dokładnie wymieszać z utwardzaczem, odstawić na 15 minut w celu homogenizacji, a następnie nakładać przy pomocy wałka, pędzla lub natrysku. Jeżeli nakładasz lakier na warstwę emalii, zadbaj o to, by pomiędzy nakładaniem poszczególnych warstw minęły 24 godziny.

RAFIL Chlorokauczuk

Farba chlorokauczukowa do betonu, używana jest przede wszystkim do malowania betonowych powierzchni nienarażonych na intensywne użytkowanie, choć możesz nią pomalować także chodnik w mało uczęszczanych miejscach.

Farba chlorokauczukowa stworzy trwałą i elastyczną powłokę, odporną na zarysowania, uderzenia i uszkodzenia mechaniczne, choć nie tak jak farba epoksydowa. Jej niewątpliwą zaletą jest jednak to, że wyróżnia się zwiększoną odpornością na działanie trudnych warunków atmosferycznych – promieni UB, deszczu, śniegu, wysokich i niskich temperatur.

Najczęstsze błędy przy odnawianiu chodników betonowych

Odnawianie chodników betonowych nie jest skomplikowanym zadaniem. Można jednak popełnić przy nim błędy, które spowodują, że chodnik wkrótce będzie się nadawał do ponownej renowacji. Jak ich uniknąć? Oto najważniejsze zasady.

• Wybierz właściwą farbę do malowanego podłoża i warunków. Powinna być odporna na czynniki mechaniczne i atmosferyczne, wytrzymała, elastyczna. Jeśli masz wątpliwości, zapytaj o radę ekspertów RAFIL.
• Starannie przygotuj powierzchnię betonową do odnawiania. To kluczowy etap – jeśli go pominiesz, beton trzeba będzie malować ponownie, ponieważ zacznie się ścierać i łuszczyć. Betonowa powierzchnia wymaga umycia, wysuszenia, usunięcia luźnych fragmentów, odpylenia oraz zagruntowania.
• Farby do betonu na zewnątrz używaj w odpowiednich warunkach pogodowych. Temperatura nie może być zbyt niska ani zbyt wysoka. Nie maluj też w czasie upałów i dużej wilgotności, bo wpływać to będzie na długi czas schnięcia farby.
• Nie maluj świeżo wylanego betonu. Powierzchnia musi być wysezonowana i utwardzona.

Twój chodnik betonowy może cieszyć Twoje oczy i dobrze służyć Ci przez kolejne lata – wystarczy, że odpowiednio o niego zadbasz! Zaufaj radom naszego eksperta i sięgnij po sprawdzone farby do betonu RAFIL. Powodzenia!

Prawidłowe przygotowanie powierzchni stalowych przed malowaniem to kluczowy etap, który bezpośrednio wpływa na trwałość i estetykę powłoki malarskiej. Obejmuje ono kontrolę czystości, stopnia chropowatości, odtłuszczenia oraz obecności pyłu i zanieczyszczeń jonowych. Procesy te powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi normami, które określają zarówno metody oceny, jak i dopuszczalne tolerancje.

Ocena stopnia czystości powierzchni stalowej

Kontroli stanu przygotowania powierzchni podlegają następujące właściwości:

• wygląd powierzchni,
• stopień czystości podłoża,
• profil powierzchni (chropowatość)
• obecność zatłuszczeń,
• obecność zapylenia,
• obecność zanieczyszczeń jonowych.

Kontrolę stopnia czystości można przeprowadzać w porównaniu do barwnych wzorców fotograficznych załączonych do norm:

• PN-ISO 8501-1: „Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów. Wzrokowa ocena czystości powierzchni. Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niezabezpieczonych podłoży stalowych oraz podłoży stalowych po całkowitym usunięciu wcześniej nałożonych powłok.”
• PN-ISO 8501-2: „Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów. Wzrokowa ocena czystości powierzchni. Stopnie przygotowania wcześniej pokrytych powłokami podłoży stalowych po miejscowym usunięciu tych powłok.”

Podczas kontroli powierzchni przed malowaniem należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne oczyszczenie szwów spawalniczych, złączy, nitów, miejsc trudnodostępnych, gdyż często mogą tam pozostać zanieczyszczenia.

Dopuszczalne wady powierzchni przygotowanej do malowania, które zależą od agresywności korozyjnej środowiska, zawarte są w normie PN-ISO 8501-3. Oczyszczona powierzchnia nie powinna wykazywać jednak większych uszkodzeń.

Typowa chropowatość podłoża, określona parametrem Rz, powinna wynosić 35–70 μm. Ocenę przeprowadza się przy pomocy:

1. Przyrządu do pomiaru chropowatości (np. aparatem firmy Elcometer)
2. Porównania badanej powierzchni z wzorcami (płytki metalowe podzielone na segmenty różniące się średnią wysokością chropowatości – norma PN-ISO 8503-2), lub dotykowo przesuwając po wzorcowej i badanej powierzchni paznokieć lub drewienko.
   Z uwagi na kształt ścierniwa dostępne są dwa wzorce:
   • S – dla ścierniw kulistych: kulki szklane, śrut staliwny i żeliwny kulisty
   • G – dla ścierniw ostrokrawędziowych: żużel pomiedziowy, piasek, korund, śrut żeliwny łamany

Szczegółowe informacje o metodach oceny chropowatości podłoży stalowych po obróbce strumieniowo-ściernej podane są w normie PN-EN ISO 8503.

W przypadku stosowania chemicznych metod usuwania zatłuszczeń należy sprawdzić pH powierzchni. Powinno ono wynosić 6–7.

Skuteczność odtłuszczenia sprawdza się jedną z poniższych metod:

1. Na odtłuszczoną powierzchnię nakłada się 2–3 krople benzyny ekstrakcyjnej. Po około 10 sekundach przykłada się krążek bibuły filtracyjnej. Jednocześnie na drugi krążek bibuły, służący jako wzorzec, również nanosi się benzynę ekstrakcyjną; po odparowaniu rozpuszczalnika z obu krążków, porównuje się je – obecność plam tłuszczowych na bibule przyciśniętej do odtłuszczonej powierzchni świadczy o jej niewłaściwym odtłuszczeniu.
2. Odtłuszczoną powierzchnię polewa się wodą destylowaną (spryskiwaczem). Po 10 s oceniany jest szacunkowy procent zwilżonej powierzchni. Norma rozróżnia 3 stopnie zwilżenia, które są zarazem miernikiem stopnia odtłuszczenia:
   • Stopień 1 – woda zwilża powyżej 50% powierzchni
   • Stopień 2 – woda zwilża 40–50% powierzchni
   • Stopień 3 – woda zwilża 15–20% powierzchni

Metoda ta zalecana jest do powierzchni pokrytych farbami do czasowej ochrony – na odtłuszczoną powierzchnię nanosi się kroplę 40–70% wodnego roztworu alkoholu etylowego z dodatkiem barwnika (np. pioktaniny). Jeśli powierzchnia jest zatłuszczona już w ilości ok. 100 mg/m², to kropla ta nie rozlewa się po niej. Na powierzchniach pionowych droga spływania kropli jest krótka i pozostaje owalny ślad, jeśli powierzchnia jest czysta.

Kurz i pył są bardzo niepożądanym zanieczyszczeniem, które musi być usunięte z każdego podłoża przygotowanego do malowania. Obecność pyłu można stwierdzić przez przetarcie powierzchni czystą białą szmatką.

Ocenę skuteczności odpylenia można przeprowadzić zgodnie z normą ISO 8502-3, przy pomocy paska taśmy samoprzylepnej o długości około 15 cm. Pasek nakleja się na badaną powierzchnię, trzykrotnie przesuwa się po nim kciukiem, a następnie nakłada się na kontrastowe podłoże i porównuje z rysunkiem wzorcowym.

Kontrola przygotowania powierzchni do malowania

Przy usuwaniu zapylenia przez wydmuchiwanie powietrzem należy zwrócić uwagę, aby powietrze było pozbawione oleju. Dotyczy to również powietrza używanego do napędu narzędzi do czyszczenia.

Ocenę skuteczności usunięcia zanieczyszczeń jonowych z powierzchni można przeprowadzić zgodnie z wytycznymi normy ISO 8502-1 lub ISO 8502-2, albo sprawdzić stosując opracowane przez Instytut Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie testy do oceny ilości chlorków i siarczanów znajdujących się na powierzchniach przygotowanych do malowania.

W przypadku przypuszczalnej obecności zanieczyszczeń jonowych na powierzchni (powierzchnie pokryte solami, atmosfera zanieczyszczona aerozolem solnym) zaleca się zastosować metody mające na celu usunięcie zanieczyszczeń z powierzchni, takie jak:

• mycie parowo-wodne,
• mycie wodą pod ciśnieniem,
• oczyszczanie strumieniowo-ścierne na mokro.

Sprzęty gospodarstwa domowego z czasem blakną i tracą swój dawny wygląd. Jest na to prosta i skuteczna metoda. Wystarczy dobra farba i kilka machnięć pędzla, by przywrócić im dawną świetność. Jak jednak wybrać właściwą farbę?

Farby dekoracyjne do drewna

Jeśli czeka cię renowacja starych drewnianych mebli lub drzwi, zacznij prace od wyboru odpowiedniej farby. Wybierz produkt stworzony na bazie wodnego rozpuszczalnika, by uniknąć intensywnego zapachu. Jeśli jednak czeka cię malowanie drewnianego płotu, możesz także skorzystać z farb o innym składzie.

Farby akrylowe świetnie sprawdzą się do malowania boazerii, drewnianych ram okiennych, mebli oraz innych elementów o charakterze dekoracyjnym. Zapewniają dobre krycie, pozostawiając matowe, półmatowe lub satynowe wykończenie. Możesz bez obaw czyścić pomalowane akrylem powierzchnie mokrą szmatką. Zasychają po około 16 godzinach od nałożenia ostatniej warstwy, tworząc twardą powłokę odporną na zarysowania.

Jeśli jednak szukasz specyfiku, który pomoże odświeżyć wygląd drewnianego płotu lub drzwi wejściowych, postaw na farby alkidowe, takie jak emalia RAFIL Do Bram i Ogrodzeń. Stworzone na bazie oleju zapewnią malowanym powierzchniom odporność między innymi na wilgoć. Aby uzyskać najlepszy efekt, nałóż co najmniej dwie warstwy farby. Pamiętaj jednak, że powinieneś nakładać je w odstępie co najmniej doby.

Farby dekoracyjne do metalu

Dobrze, by farba dekoracyjna do metalu była uniwersalna. Oznacza to, że powinny wyróżniać ją trzy cechy:

• odporność na korozję,
• dobra przyczepność,
• odporność na działanie czynników atmosferycznych i szkodliwych substancji, na przykład olejów czy roztworów kwasów.

Jeśli nie znajdziesz odpowiedniego produktu, który posiada wszystkie te cechy, rozważ pomalowanie metalowej konstrukcji trzema rodzajami farb: gruntującą, podkładową oraz dekoracyjną. Tylko wtedy zapewnisz malowanej powierzchni długą żywotność.

Do malowania stali, żeliwa lub żelaza najlepiej sprawdzą się farby alkidowe albo poliuretanowe. Natomiast do malowania powierzchni cynkowych i aluminiowych – farby winylowe (poliwinylowe) i akrylowe.

Farby dekoracyjne – beton

Powierzchnie betonowe to stały element warsztatów i garaży. Coraz częściej jednak architekci włączają go także do przestrzeni domowej, uzyskując ciekawy wizualnie i oryginalny efekt. Właściwości farby dobierz w zależności od przeznaczenia powierzchni.

Przy malowaniu posadzki w garażu lub betonowego ogrodzenia postaw na farby poliuretanowe, lub alkidowe. Dobrym wyborem może być emalia chlorokauczukowa RAFIL. Zapewni odporność na ścieranie oraz szkodliwe działanie warunków atmosferycznych – wilgoć, promienie UV oraz zmiany temperatury powietrza.

Natomiast do malowania elementów betonowych w domu świetnie sprawdzą się farby lateksowe. Zapewnią malowanej powierzchni doskonałe krycie oraz estetyczny wygląd. Alternatywą dla produktów lateksowych są farby akrylowe.

Farby impregnacyjno-dekoracyjne – dlaczego warto zabezpieczyć malowaną powierzchnię?

W pracach malarskich, zwłaszcza wykonywanych na zewnątrz, bardzo ważna jest właściwa impregnacja malowanych powierzchni. Dzięki zabezpieczeniu ich odpowiednimi substancjami, poprawisz ich żywotność oraz zwiększysz efektywność działania farby.

Impregnat zabezpieczy beton przed pękaniem oraz chłonięciem wody, drewno przed wilgocią, grzybami oraz innymi wykwitami, a metal – przed korodowaniem. Substancje zabezpieczające dobrze przygotowują powierzchnie do malowania – zwiększają jej gładkość oraz przyczepność.

Jeśli nie znajdziesz farby dekoracyjnej na zewnątrz, która w swoim składzie zawiera substancje impregnujące, pamiętaj, by przed rozpoczęciem pracy dodatkowo zabezpieczyć powierzchnię. Idealnie nada się do tego RAFIL Podkład Antykorozyjny.

Pamiętaj, wybór farby nie może być przypadkowy. Sięgnij po produkt, który został przeznaczony do malowania powierzchni, jaką chcesz odnosić. Weź też pod uwagę, czy malujesz element znajdujący się w domu, czy na świeżym powietrzu.